Lễ Vu Lan báo hiếu là ngày nào trong năm 2024? Con cái nên làm gì vào ngày này?

 

Ngày vu lan báo hiếu 2024 là ngày mấy năm nay?

Đại Lễ Vu Lan là một ngày có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt. Là ngày báo hiếu, nhắc nhở các thế hệ con cháu nhớ tới công ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ, ông bà, tổ tiên cũng như những thế hệ người đi trước. Mang giá trị nhân văn, đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ người trồng cây” ngàn đời của dân tộc ta.

Lễ Vu Lan chính là ngày rằm tháng 7 hàng năm theo lịch âm. Theo đó, Lễ Vu Lan 2024 rơi vào Chủ Nhật ngày 18/8 Dương lịch (tức 15/7 Âm lịch).

Nguồn gốc sự ra đời của Ngày Vu lan báo hiếu

Lễ Vu lan báo hiếu hay còn gọi là mùa hiếu hạnh của Phật giáo được tổ chức hằng năm vào ngày rằm tháng 7 âm lịch. Theo đó, ngày lễ năm nay sẽ rơi vào Chủ Nhật, ngày 18 tháng 8 dương lịch (15/7 âm lịch).

Nói về nguồn gốc ngày lễ Vu lan bắt đầu từ sự tích của Đại Đức Mục Kiền Liên (một trong 2 đại đệ tử của Phật Thích Ca). Sau khi tu hành thành công, Ngài nhớ đến người mẹ đã qua đời của mình nên dùng mắt phép để tìm bà khắp thế gian. Khi Ngài thấy bà bị đày thành ngạ quỷ, Ngài liền hóa phép thức ăn dâng lên mẹ nhưng tất cả đều bị biến thành lửa đỏ.

Với lòng đại hiếu, Đại Đức Mục Kiền Liên đã cầu cứu Phật Tổ và được Người chỉ cách hợp lực của chư tăng khắp mười phương, lấy ngày rằm tháng bảy để cung thỉnh chư tăng. Phật cũng dạy thêm rằng: “Chúng sanh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ cũng theo cách này”.

Từ đó, ngày Vu lan báo hiếu ra đời và trở thành ngày lễ hằng năm để tưởng nhớ công ơn cha mẹ nói riêng và tổ tiên nói chung. Đồng thời, lễ nhắc nhở mỗi người cần nên biết trân trọng những gì mình đang có và hiểu rõ bổn phận làm con phải luôn nhớ đến công ơn sinh dưỡng của cha mẹ.

Ngày lễ Vu lan báo hiếu cũng trùng với ngày lễ Xá tội vong nhân. Thông thường, vào chiều ngày rằm tháng bảy, mọi người sẽ tổ chức cúng lễ cô hồn cho các vong hồn không nơi nương tựa và các tù nhân nơi địa ngục có cơ hội được xá tội để trở lại kiếp luân hồi.

Ý nghĩa của Ngày lễ Vu lan báo hiếu

Ngày nay, lễ Vu lan không đơn thuần mang ý nghĩa về tôn giáo thiêng liêng mà đã trở thành dịp để con cái tỏ lòng hiếu thuận cũng như đền đáp công ơn sinh thành của cha mẹ, ông bà và lòng kính nhớ tổ tiên.

Năm 1962, Ở Việt Nam, thông qua cuốn sách “Bông Hồng Cài Áo”, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã khởi xướng nghi thức bông hồng cài áo. Bông hoa hồng được chọn là biểu tượng của tình yêu, sự cao quý và ngát hương.Theo đó, những ai may mắn còn cha, mẹ sẽ được cài bông hồng đỏ và những ai không may mất cha mẹ thì sẽ cài bông hồng trắng. Đây là hành động thể hiện chữ Hiếu mà con cái gửi đến đấng sinh thành.

Lễ Vu lan báo hiếu nên làm gì?

Làm lễ cúng tưởng nhớ cội nguồn

Đây là tục lệ của người dân Việt. Vào ngày Vu lan báo hiếu, mỗi gia đình có thể chuẩn bị một mâm cỗ cúng để tưởng nhớ tới nguồn cội của mình. Lễ cúng có thể thực hiện tại nhà hoặc đến chùa.

Thông thường, có tổng cộng 4 lễ cúng gồm cúng Phật, cúng thần linh, cúng gia tiên và cúng thí thực cô hồn.

Đi chùa cầu an cho cha mẹ

Theo quan niệm của người Việt, tháng 7 âm lịch là thời điểm đất trời giao hòa tâm linh, âm dương hài hòa. Đây sẽ là cơ hội tốt nhất để bạn cầu nguyện sự an bình và linh khí cho cha mẹ.

Ăn chay tích đức

Vào ngày lễ Vu lan báo hiếu, bạn có thể ăn chay để thể hiện sự thành tâm và để bớt sát sinh hơn. Việc này không những tốt cho sức khỏe mà còn giúp bạn cầu nguyện một cách linh thiêng nhất.

Thể hiện tình cảm với ông bà, cha mẹ

Đạo hiếu luôn là một đức hạnh quan trọng đối với người Việt. Tuy nhiên, chúng ta thường ít thể hiện tình cảm yêu thương của mình với đấng sinh thành.

Chính vì vậy, ngày Vu lan báo hiếu là dịp tuyệt vời để bạn nói những lời tình cảm, dành tặng cha mẹ những cái ôm nhẹ nhàng, những món quà nho nhỏ, hay những bữa cơm ý nghĩa…

Tặng cha mẹ một khóa học golf

Golf là môn thể thao dành cho mọi người, mọi lứa tuổi bởi nó đem đến nhiều lợi ích cho sức khỏe thể chất cũng như tinh thần của người chơi. Theo nghiên cứu, các hoạt động khi chơi golf như đi bộ trên sân, đánh bóng và nhặt bóng giúp cân bằng huyết áp và giảm thiểu các nguy cơ tim mạch cho người lớn tuổi.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chơi golf giúp cải thiện khả năng phối hợp tay mắt; giảm thiểu bệnh tăng nhãn áp và luyện tập khả năng nhìn xa.

Với những lợi ích tuyệt vời của mà golf đem lại, chắc chắn cha mẹ sẽ rất hạnh phúc khi được tặng một khóa học golf hoặc một buổi chơi golf đấy.

Phân biệt ngày lễ Vu Lan báo hiếu và cúng cô hồn Rằm tháng 7

Trên thực tế, đây là hai lễ hoàn toàn khác biệt với những điển tích khác nhau. Lễ Vu Lan báo hiếu không phải là tên gọi khác của lễ cúng cô hồn (lễ xá tội vong nhân) và ngược lại. Cùng tìm hiểu về nguồn gốc ra đời và cách phân biệt hai ngày lễ quan trọng trong tâm linh của người Việt.

Những thông tin về lễ Vu Lan báo hiếu

Ngày Rằm tháng 7 hàng năm được gọi là ngày lễ Vu Lan hay ngày “Báo hiếu cha mẹ”. Vì tổ chức theo âm lịch nên mỗi năm ngày lễ Vu Lan tương ứng với lịch dương sẽ khác nhau. Lễ Vu Lan 2024 Dương lịch sẽ rơi vào Chủ Nhật, ngày 18 tháng 8 dương lịch (15/7 âm lịch).

Nguồn gốc Lễ Vu Lan gắn với tích về Mục Kiền Liên, đệ tử của Đức Phật, là một vị tôn giả tu luyện được nhiều phép thần thông, được liệt vào hạng thần thông đệ nhất trong hàng đệ tử của Phật. Ông được đức Phật chỉ cách cúng chư tăng vào dịp Rằm tháng 7 để cứu mẹ thành công, thoát khỏi đau khổ, hành hạ ở địa ngục. Từ đó mà ngày lễ Vu Lan ra đời. 

Theo tích ấy, vào dịp tháng bảy hằng năm, tín đồ Phật giáo tổ chức cúng, dâng phẩm vật lên Tam Bảo để cầu nguyện cho ông bà, cha mẹ được siêu thoát. Đó là một hình thức để báo hiếu cho những người thân đã mất trong gia đình.

Ngày nay, lễ Vu Lan báo hiếu không chỉ là ngày dành cho các Phật tử đó mà là mùa báo ân, báo hiếu của tất cả những người con dành cho bố mẹ đã sinh thành và dưỡng dục mình; dịp để mọi người tìm về nguồn gốc, cội nguồn của chính mình.

Những điều nên làm trong ngày lễ Vu Lan bao gồm: làm lễ cúng dường, lễ cầu siêu, làm phúc bố thí, phóng sinh để tích phước cầu an, cầu mong cho cha mẹ được tăng phúc tăng thọ, hóa giải nghiệp chướng… Đồng thời, mỗi người thường cài lên áo một bông hoa hồng: Màu đỏ cho những người còn cha mẹ, để tự nhắc nhở hãy cố gắng hết lòng vâng lời, hiếu kính, lễ phép với cha mẹ. Bông hoa hồng màu trắng cho ai đã mất mẹ (cha), như một sự nhắc nhở không bao giờ quên ơn cha mẹ, đồng thời giữ nề nếp gia phong anh em hòa thuận.

Lễ cúng cô hồn và ngày xá tội vong nhân

Nguồn gốc của tháng cô hồn được cho là bắt nguồn từ câu chuyện giữa đại đệ tử của Đức Phật là Tôn giả A Nan Ðà, với một con quỷ miệng lửa (diệm khẩu) hay quỷ mặt cháy (diệm nhiên).

Vào một buổi tối, Đức A Nan Đà đang ngồi trong tịnh thất thì thấy một con ngạ quỷ thân thể khô gầy, cổ nhỏ mà dài, miệng nhả ra lửa bước vào nói rằng 3 ngày nữa A Nan Đà sẽ chết và cũng trở thành quỷ miệng lửa như nó. Quỷ đói nói: “Nếu muốn tránh thì ngày mai ông phải thí cho lũ ngạ quỷ chúng tôi mỗi đứa một hộc đồ ăn, và cúng dường Tam bảo giúp chúng tôi để chúng tôi được tái sinh vào cõi trên và ông cũng được tăng thọ”. Nghe vậy Tôn giả A Nan Đà đem chuyện bạch với Ðức Phật và được Đức Phật truyền cho bài chú gọi là “Cứu Bạt Diệm Khẩu Ngạ Quỷ Ðà La Ni”, đem tụng trong lễ cúng để được thêm phước. Y theo lời báo của quỷ miệng lửa, A Nan Đà sau đó làm theo, cúng quỷ đói và đọc bài chú Đức Phật truyền cho nên mới thoát được kiếp nạn.

Theo tục lệ dân gian, cúng lễ tháng cô hồn là một nghi thức nhân văn. Bên cạnh việc thắp hương thờ cúng tổ tiên, nhiều gia đình còn cầu nguyện cho những linh hồn sa cơ, những vong linh ẩn dật cô độc, không nơi nương tựa tìm được chốn đầu thai, thoát khỏi cảnh không chốn dung thân ở nhân gian.

Tục cúng tháng cô hồn bắt nguồn từ sự tích này nên ngày nay người ta vẫn nói cúng cô hồn là Phóng diệm khẩu, với nghĩa gốc là “thả quỷ miệng lửa”. Về sau, lại được hiểu rộng thành các nghĩa khác như: Tha tội cho tất cả những người chết (xá tội vong nhân) hoặc cúng thí cho những vong hồn vật vờ (cô hồn).

Như vậy, dù đều trùng vào ngày Rằm tháng 7 âm lịch nhưng lễ Vu Lan và lễ cúng cô hồn là hai lễ hoàn toàn khác nhau về mặt nguồn gốc. Tuy nhiên, cả hai lễ này đều chứa đựng ý nghĩa và giá trị nhân văn sâu sắc: khuyến khích con người làm điều thiện, điều phúc, báo hiếu cho cha mẹ, ân nhân, phát huy đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.

Bên cạnh đó, trong ngày Rằm tháng 7, nhiều người còn lựa chọn mua những vật phẩm phong thủy để cầu mong may mắn cho các thành viên trong gia đình, xua đuổi tà khí trong ngày “mở cửa địa ngục”. Những người con sẽ tặng cho bố mẹ món quà lễ Vu Lan ý nghĩa mong cha mẹ mạnh khỏe, hạnh phúc và mãi bình an.

Hoàng Tâm